Phì Đại Tuyến Tiền Liệt

[tintuc]

 Tuyến tiền liệt tăng sinh

- Cũng gọi là tuyến tiền liệt phì đại là một loại bệnh thường gặp ở người đàn ông cao tuổi. Đàn ông vào khoảng 45 tuổi tuyến tiền liệt hết phát triển và xuất hiện sự tăng sinh của tuyến và tuổi càng cao sự tăng sinh càng nhiều, triệu chứng lâm sàng chủ yếu của bệnh là đái gắt, đái khó, thậm chí không đái được, tương tự như chứng long bế chứng lâm trọc. Do xã hội phát triển, đời sống được nâng cao, tuổi thọ càng cao thì bệnh này cũng càng nhiều lên.
- Theo các triệu chứng lâm sàng, bệnh tuyến tiền liệt tăng sinh thường gặp các thể bệnh sau:
1) Bàng quang thấp nhiệt
- Nguyên nhân: Do ăn nhiều chất cay béo mỡ sinh thấp nhiệt tích tụ tại bàng quang, gây trở ngại chức năng khí hóa của bàng quang sinh bệnh.
- Triệu chứng chủ yếu: Tiểu tiện nóng rát, nước tiểu từng giọt vàng đậm, muốn tiểu mà không đi được, bụng dưới đầy tức đau âm ỉ, không cho ấn, tiểu khó, mồm khô không muốn uống, táo bón lưỡi đỏ mạch sác.
- Phép trị: Thanh nhiệt lợi thấp.
- Bài thuốc: Ngũ lâm tán hợp tư thận thông quan hoàn gia giảm (nhân trần, trúc diệp, mộc thông, hoạt thạch, cam thảo, sơn chi đại hoàng, xích thược, phục linh, hoàng bá, tri mẫu, nhục quế)

Ý Dĩ kiện tỳ, trừ thấp giảm phì đại tuyến tiền liệt

2) Can khí uất trệ
- Nguyên nhân: Nội thương thất tình dẫn đến can khí uất kết, sơ tiết rối loạn, ảnh hưởng đến chức năng khí hóa của tam tiêu, không thông điều được thủy đạo thành chứng long bế.
- Triệu chứng chủ yếu: Tiểu không thông hoặc thông khó, do tinh thần căng thẳng hoặc do tức giận sinh ra, thường kèm theo ngực sườn bụng đau, chất lưỡi đỏ nhạt rêu không mỏng trắng, mạch huyền tế.
- Phép trị: Sơ can lý khí, thông lợi tiểu tiện.
- Bài thuốc: Sài hồ sơ can tán gia giảm (sài hồ, uất kim, trần bì, hương phụ, ô dược, tiểu hồi, xuyên luyện tử, cam thảo, bột trầm hương, hổ phách (hòa uống) Gia giảm: khí uất hóa hỏa, mồm khô dễ giận gia đơn bì, sơn chi.
3) Thấp nhiệt hạ chú
- Nguyên nhân: Ăn nhiều chất cay nóng dầu mỡ sinh thấp nhiệt hạ chú, gây bàng quang khí hóa rối loạn phát sinh long bế.
- Triệu chứng chủ yếu: Tuyến tiền liệt tăng to, tiểu tiện nhỏ giọt không thông, nước tiểu đỏ đục, bụng dưới đầy, mạch hoạt sác hoặc huyền sác.
- Thanh lợi thấp nhiệt.
- Bài thuốc: Trị bá khôn thảo thang gia giảm (tri mẫu, hoàng bá, khôn thảo, ngưu tất, đơn sâm, đại hoàng, xuyên sơn giáp, nhục quế, lục nhất tán, cù mạch, bách hoa xà thiệt thảo, biển súc)
4) Đàm ứ giao trở
- Nguyên nhân: Đàm trọc, bại tinh, ứ huyết nội tụ bên trong làm tắc bàng quang, khí hóa rối loạn, thủy đạo không thông sinh chứng long bế.
- Triệu chứng chủ yếu: Nước tiểu nhỏ giọt không thông hoặc dòng nước tiểu nhỏ như sợi chỉ, bụng dưới đầy đau âm ỉ, lưỡi tím có ban ứ huyết, mạch sáp tế sác.
- Phép trị: Tán ứ hành thủy.
- Bài thuốc: Đại chỉ đương hoàn gia giảm (đại hoàng, đương qui, đào nhân, ngưu tất, xa tiền tử, diễn hồ sách, xuyên sơn giáp, thông thảo, hổ trượng, hoạt thạch, hổ phách, huyết kiệt, trầm hương) 

- * Bệnh án: Chương x x, 79t, bí đái đã 5, 6 ngày đã thông tiểu 3 lần và đang đặt ống thông tiểu kèm táo bón đã 3 hôm, mồm khô khát, nhưng không dám uống nước, không buồn ăn uống tinh thần đau khổ, ống thông tiểu bị tuột nên tiểu nhiều lần, tiểu đau, lưỡi đỏ nhạt ria có ban ứ huyết, mạch huyền tế sáp, siêu âm thấy tuyến tiền liệt phì đại, chứng thuộc đàm trọc ứ huyết nội dình phát thành long bế, phép trị dùng tán ứ hành thủy kiêm thanh lợi, dùng bài Long bế tán hợp tư thận hoàn gia giảm, thuốc có: xuyên sơn giáp 15g (sắc uống riêng), bột nhục quế 8g (sắc uống riêng), tri mẫu, hoàng bá, sinh đại hoàng (cho sau), lục nhất tán, đạm trúc diệp, đều 10g, biển súc, cù mạch, bồ công anh đều 20g, bạch hoa xà thiệt thảo 30g ngày 1 thang sắc uống 1 tuần, hết táo bón bụng hết đầy, tiểu còn ri rỉ. Nguyên phương giảm nửa lượng đại hoàng, cho thêm hoàng kỳ 20g, cát cánh 10g uống 2 tuần các chứng đều hết, cho uống thêm 1 tuần để củng cố.

Bác Sĩ Đức Trí

[/tintuc]