[tintuc]
I. ĐỊNH NGHĨA
- Bệnh Xuất Tinh Sớm - Tảo Tiết theo quan điểm của Tây Y là khi dương vật đưa vào âm đạo dưới 2 phút mà xuất tinh, nguyên nhân thường do các yếu tố tâm lý, thiếu dinh dưỡng, và phân chia mức độ như sau:
- Mức độ nhẹ: Là tình trạng xuất tinh chỉ sau 1-2 phút tính từ khi dương vật xâm nhập vào âm đạo.
- Mức độ vừa: Có hiện tượng xuất tinh trong khoảng thời gian 30 giây đến 1 phút.
- Mức độ nặng: Nam giới có hiện tượng xuất tinh trong khoảng thời gian 15 giây khi bắt đầu quan hệ tình dục, hoặc hiện tượng xuất tinh trước khi quan hệ tình dục.
II. CƠ CHẾ, TRIỆU CHỨNG, ĐIỀU TRỊ BẰNG Y HỌC CỔ TRUYỀN BỆNH XUẤT TINH SỚM
1. Cơ chế bệnh lý xuất tinh sớm theo Y học cổ truyền
Trong Y học cổ truyền (YHCT), xuất tinh sớm (早泄 - Zǎo xiè) được xem là hậu quả của sự mất cân bằng giữa tạng Thận, Can, Tâm và Tỳ.
🔹 Thận chủ tàng tinh: Thận mạnh giúp cố tinh, giữ tinh khí không thoát ra ngoài quá nhanh. Nếu Thận khí suy yếu, tinh không bền vững, dễ thất thoát.
🔹 Can chủ sơ tiết: Can khí ức chế gây căng thẳng, hồi hộp, mất kiểm soát cảm xúc làm kích thích tình dục quá mức, dẫn đến xuất tinh sớm.
🔹 Tâm chủ thần minh: Tâm hư suy, tinh thần không vững, dễ kích thích gây mất kiểm soát khi quan hệ.
🔹 Tỳ chủ vận hóa: Tỳ hư làm khí huyết kém, sinh lực suy yếu, không kiểm soát được xuất tinh.
⚡ Tóm lại, xuất tinh sớm thường do:
Thận khí hư, Thận dương hư → Không cố được tinh
Can khí uất kết → Kích thích thần kinh quá mức
Tâm tỳ hư → Hồi hộp, dễ căng thẳng, khó kiểm soát
2. Triệu chứng, điều trị xuất tinh sớm theo thể bệnh
🟢 Thể Thận Khí Hư (Thận không cố tinh)
🔹 Triệu chứng:
Xuất tinh quá nhanh, khó kiểm soát
Mệt mỏi, đau lưng, mỏi gối
Lạnh chân tay, sợ lạnh, tiểu nhiều về đêm
Suy giảm ham muốn, tinh dịch loãng
🔹 Bài thuốc: Bổ Thận Cố Tinh Hoàn
Thục địa (24g) – Bổ Thận âm
Sơn dược (12g) – Kiện Tỳ, ích Thận
Sơn thù du (12g) – Cố tinh, bổ Can
Kỷ tử (12g) – Bổ thận, dưỡng tinh
Ngũ vị tử (9g) – Liễm tinh, chống xuất tinh sớm
Long cốt, Mẫu lệ (mỗi vị 12g) – Cố tinh, an thần
🟡 Thể Thận Dương Hư (Dương khí kém, xuất tinh sớm)
🔹 Triệu chứng:
Xuất tinh sớm kèm liệt dương, rối loạn cương
Lạnh bụng, đau lưng, yếu sinh lý
Tiểu đêm nhiều, mệt mỏi, sắc mặt nhợt nhạt
🔹 Bài thuốc: Hữu Quy Hoàn (gia thêm Nhục thung dung, Dâm dương hoắc)
Thục địa (24g) – Bổ Thận
Nhục thung dung (12g) – Bổ Thận dương, tăng ham muốn
Ba kích (12g) – Tráng dương, mạnh xương khớp
Dâm dương hoắc (12g) – Kích thích sản xuất testosterone tự nhiên
Phụ tử chế (6g) – Hồi dương, trừ hàn
Nhục quế (3g) – Ôn Thận, ấm tỳ vị
🟠 Thể Can Uất Khí Trệ (Căng thẳng thần kinh, xuất tinh nhanh)
🔹 Triệu chứng:
Tinh thần căng thẳng, lo lắng trước khi quan hệ
Dễ bị kích thích, xuất tinh sớm ngay từ màn dạo đầu
Đầy tức ngực, đau sườn, cáu gắt, khó chịu
🔹 Bài thuốc: Sài Hồ Sơ Can Thang
Sài hồ (12g) – Sơ Can giải uất
Bạch thược (12g) – Dưỡng huyết, hòa Can
Hương phụ (9g) – Điều khí, giảm căng thẳng
Cam thảo (6g) – Hòa hoãn cơ thể
Đương quy (9g) – Bổ huyết, điều hòa kinh mạch
🔵 Thể Tâm Tỳ Hư (Tinh thần lo lắng, suy nhược gây xuất tinh sớm)
🔹 Triệu chứng:
Hay lo âu, mất ngủ, dễ mệt mỏi
Hồi hộp, đổ mồ hôi trộm
Ăn uống kém, da xanh xao
🔹 Bài thuốc: Quy Tỳ Thang
Đẳng sâm (12g) – Bổ khí
Hoàng kỳ (12g) – Kiện Tỳ, tăng sức đề kháng
Bạch truật (9g) – Bổ Tỳ khí
Đương quy (9g) – Bổ huyết
Viễn chí (6g) – An thần, giảm lo âu
3. Cách dưỡng sinh, hỗ trợ điều trị xuất tinh sớm
🍽️ Chế độ ăn uống
✅ Bổ sung thực phẩm:
Hàu, tôm, cá biển, trứng, thịt dê, lươn, ba kích, nhục thung dung, dâm dương hoắc
Gừng, tỏi, hẹ, kỷ tử, nhân sâm
🚫 Tránh thực phẩm gây hại:
Hạn chế rượu bia, thuốc lá, đồ ăn cay nóng
Không ăn quá nhiều đồ lạnh, thực phẩm chế biến sẵn
🏃 Rèn luyện thể chất
✅ Bài tập Kegel: Giúp kiểm soát xuất tinh
✅ Tập dưỡng sinh, khí công: Giúp điều hòa khí huyết
✅ Bấm huyệt:
Huyệt Quan Nguyên (Dưới rốn 3 tấc) – Bổ Thận
Huyệt Mệnh Môn (Giữa lưng, ngang thắt lưng) – Tăng cường sinh lực
Huyệt Thận Du (Hai bên cột sống, ngang thắt lưng) – Bổ Thận khí
📌 Tổng kết
Xuất tinh sớm trong YHCT liên quan đến Thận khí, Can khí, Tâm và Tỳ.
Nguyên nhân: Do Thận hư, Can uất, Tâm Tỳ hư hoặc kết hợp nhiều yếu tố.
Bài thuốc điều trị tùy theo thể bệnh:
Thận Khí Hư: Bổ Thận Cố Tinh Hoàn
Thận Dương Hư: Hữu Quy Hoàn
Can Uất Khí Trệ: Sài Hồ Sơ Can Thang
Tâm Tỳ Hư: Quy Tỳ Thang
Hỗ trợ điều trị: Ăn uống đúng cách, tập thể dục, bấm huyệt, khí công.