[tintuc]
Bạn thích ăn chua, cay, ngọt hay đắng?
Ngỡ là sở thích cá nhân, nhưng trong Đông y, mỗi vị giác đều liên quan mật thiết đến ngũ tạng.
Và đôi khi, sự thay đổi bất thường về khẩu vị chính là lời cảnh báo thầm lặng từ cơ thể.
Hãy thử xem mình nghiêng về vị nào, và cơ thể đang muốn nhắn nhủ điều gì:
1. Thích chua – chú ý đến gan
Vị chua đi vào tạng gan. Ăn chua vừa phải giúp dưỡng gan, sinh tân dịch – rất phù hợp với vùng khí hậu khô.
Nhưng nếu bỗng nhiên thèm chua bất thường, ăn nhiều đồ chua trong thời gian dài, thì có thể:
Gan đang ứ trệ, cần giải tỏa.
Khí gan mất cân bằng.
Dịch trong cơ thể bị tổn hao.
Thích chua quá mức có thể gây khí trệ, tổn thương gan, dễ cáu gắt, khó ngủ, hay mệt mỏi.
=> Hạn chế đồ chua lên men như giấm, dưa muối. Nên ưu tiên các loại trái cây tươi như lựu, cam, xoài, táo gai.
2. Thèm đắng – dấu hiệu của nội hỏa, tâm nhiệt
Người nghiện vị đắng thường đang có nội nhiệt, đi kèm với:
Mất ngủ, hồi hộp, dễ cáu.
Nhiệt miệng, lưỡi đỏ.
Tâm phiền, tinh thần bất an.
Vị đắng vào tâm, giúp thanh nhiệt, hạ hỏa. Nhưng ăn đắng quá nhiều (trà thảo mộc, khổ qua…) có thể:
Hại tim (Tâm hư).
Làm lạnh tỳ vị, gây tiêu chảy, chán ăn.
Tổn thương xương khớp nếu kéo dài.
=> Cân bằng bằng cách dùng khổ qua, rau đắng... với lượng vừa phải. Không nên lạm dụng trà thảo mộc có vị hàn – đắng.
3. Thích ngọt – coi chừng tổn thương tỳ vị
Vị ngọt đi vào tỳ – giúp bổ khí, dưỡng huyết.
Nhưng người nghiện ngọt thường gặp:
Tỳ hư, tiêu hóa kém.
Dễ đầy bụng, mệt mỏi sau ăn.
Dễ bị viêm loét, tăng tiết dịch vị.
Ăn ngọt lâu dài còn dễ gây:
-> Béo phì – Tiểu đường – Sâu răng – Tổn thương dạ dày – Tăng nguy cơ bệnh hô hấp.
=> Nên thay thế bằng vị ngọt tự nhiên từ: khoai lang, bí đỏ, củ sen, ngô, đậu, mướp, táo, kiwi…
Có thể dùng cháo đậu xanh lá sen, canh củ năng để làm dịu tỳ vị mà vẫn ngon miệng.
4. Thích cay – phổi đang “gửi tín hiệu”
Vị cay thuộc phế. Ăn cay nhẹ giúp:
Phát tán khí trệ.
Lưu thông khí huyết.
Tăng cảm giác ngon miệng.
Tuy nhiên, nghiện cay kéo dài có thể:
Làm tiêu hao khí phổi.
Suy giảm tinh thần.
Gây khô miệng, nhiệt miệng, hại dạ dày, viêm đường ruột.
=> Ăn cay đúng cách bằng các gia vị nhẹ như gừng, hành, tỏi, tiêu – nhưng dùng vừa phải, không lạm dụng.
5. Thèm mặn – thận đang mệt mỏi
Vị mặn đi vào thận, có thể giúp giữ ấm, chống lạnh. Nhưng nếu ăn mặn quá nhiều hoặc tự dưng thèm mặn rõ rệt, bạn cần cảnh giác:
Thận đang suy yếu, tinh khí hao tổn.
Dễ dẫn đến cao huyết áp, tim mạch, suy thận.
=> Hạn chế muối – không quá 5g/ngày. Dùng gia vị tự nhiên thay vì muối tinh. Uống đủ nước ấm để hỗ trợ thải độc cho thận.
Lời kết
Mỗi vị giác đều là một tín hiệu của ngũ tạng.
Khi cơ thể thèm một vị bất thường, đó không chỉ là “sở thích” – đó là một cách cơ thể đang nói với bạn.
=> Lắng nghe khẩu vị – là một phần của dưỡng sinh.
Ăn đúng – vị đúng – tạng yên – sức khỏe bền.
Bạn đang nghiêng về vị nào? Hãy để lại bình luận để mình phân tích kỹ hơn nhé!
Nếu thấy bài viết này hữu ích, đừng quên chia sẻ để lan tỏa cách sống thấu hiểu cơ thể theo Đông y!
Bác Sĩ Đức Trí
[/tintuc]